Yupparaj Wittayalai School

*2432 ก่อตั้งโรงเรียน ใช้ชื่อโรงเรียนว่า โรงเรียนหลวงประจำมณฑลพายัพ
*2442 สถาปนาตามพระบรมราโชบาย ร.๕ ใช้ชื่อโรงเรียนว่า โรงเรียนตัวอย่างประจำมณฑลพายัพ (โรงเรียนตัวอย่างประจำ ภาคเหนือ)
*2448 สถาปนาโรงเรียน(วันพระราชทานนามโรงเรียน) ร.๖ ใช้ชื่อโรงเรียนว่า "โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย"

โรงเรียนยุพราชวิทยาลัยเป็นโรงเรียนรัฐบาลแห่งแรกของภาคเหนือและจังหวัดเชียงใหม่ สถาปนาขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2442 ตามพระบรมราโชบาย ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ในการขยายการศึกษาออกสู่หัวเมือง เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนบุคลากร และความต้องการจัดการ ศึกษาเพื่อความเป็นเอกภาพของชาติโดยได้ออก"ประกาศจัดการเล่าเรียนในหัวเมือง" เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ.2441 ความว่า "…ความเจริญของคนทั้งหลายย่อมเกิดแต่ความประพฤติชอบ และการเลี้ยงชีวิตโดยชอบเป็นที่ตั้ง ครั้นทั้งหลายจะประพฤติชอบ แลจะหาเลี้ยงชีวิตโดยชอบนั้นเล่า ก็ย่อมอาศัยการได้ศึกษาวิชา ความรู้ ในทางที่จะให้บังเกิดประโยชน์ มาแต่ย่อมเยาว์ และฝึกซ้อมสันดานให้น้อยในทางสัมมาปฎิบัติและเจริญปัญญา สามารถในกิจการต่างๆ อันเป็นเครื่องประกอบการหาเลี้ยงชีพเมื่อเติบใหญ่ จึงเชื่อว่าได้เข้าสู่ทางความเจริญ… บัดนี้การฝึกสอนในกรุงเทพฯเจริญแพร่หลายมากขึ้นแล้ว สมควรจะจัดการฝึกสอนให้หัวเมืองได้เจริญขึ้นตามกัน…" สำหรับเมืองเชียงใหม่ซึ่งเป็นหัวเมืองใหญ่ของมณฑลพายัพนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมี พระราชประสงค์ จะให้จัดเป็นโรงเรียนตัวอย่างและฝึกอบรมกุลบุตรกุลธิดา ให้รู้ธรรมเนียมการหนังสือ และฝึกหัดลายมือ ให้ใช้เป็นเสมียนได้ วิชาคิดเลขและวิชาช่างที่เป็นประโยชน์ และธรรมเนียมต่างๆ ที่เป็นคุณแก่แผ่นดิน ยิ่งไปกว่านั้น พระองค์ก็ยังมีพระราชประสงค์จะปลูกฝังคุณสมบัติ ให้นักเรียนเป็นคนขยันขันแข็ง สะอาดทั้งร่างกายและจิตใจ เป็นสุภาพบุรุษและสุภาพสตรี ซื่อสัตย์สุจริตมีอุปนิสัยใจคอดี และเป็นพลเมืองดีในที่สุด

รายนามผู้บริหารโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
ลำดับ รายนาม ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง

1 หม่อมราชวงศ์จันทร์ พ.ศ. 2432-2442
2 พระยาอุปกรณ์ศิลปศาสตร์ พ.ศ. 2442-2446
3 นายเงิน ตุลยสัชฎ์ พ.ศ. 2447-2448
4 นายอิน นุพงศ์ไทย พ.ศ. 2449-2449
5 ขุนประยุทธนิติสาร พ.ศ. 2450-2453
6 รองอำมาตย์เอกหลวงสุนทรเสข พ.ศ. 2454-2456
7 รองอำมาตย์เอกหลวงสุทธิชัยนฤเวทย์ พ.ศ. 2457-2458
8 รองอำมาตย์ตรีหลวงวุฒิศรเนติสาร พ.ศ. 2459-2461
9 รองอำมาตย์เอกหลวงอาจวิชชาสรร พ.ศ. 2462-2467
10 รองอำมาตย์โทขุนชำนิอนุสาสน์ พ.ศ. 2467-2468
11 รองอำมาตย์เอกหลวงอาจวิชชาสรร พ.ศ. 2469-2474
12 นายถวิล ดารากร ณ อยุธยา พ.ศ. 2475-2475
13 หลวงปราโมทย์จรรยาวิภาช พ.ศ. 2476-2478
14 นายเกยูร ผลาชีวะ พ.ศ. 2479-2487
15 นายชื่น จรินโท พ.ศ. 2488-2490
16 นายโปร่ง ส่งแสงเติม พ.ศ. 2491-2495
17 นายโสภิต ศุขเกษม พ.ศ. 2496-2510 , พ.ศ. 2512-2515
18 นายสนอง มณีภาค พ.ศ. 2511-2512
19 นายสุเชฎฐ วิชชวุต พ.ศ. 2516-2520
20 นายบรรจง พงศ์ศาสตร์ พ.ศ. 2520-2525
21 นายสมชาย นพเจริญกุล พ.ศ. 2525-2535
22 นายประสิทธิ์ แสนไชย พ.ศ. 2535-2537
23 นายสุรชาติ ช่วงฉ่ำ พ.ศ. 2537-2540
24 นายสาหร่าย แสงทอง พ.ศ. 2541-2544
25 นายวีรยุทธ จงสถาพรพงศ์ พ.ศ. 2544-2547
26 นายประดิษฐ์ จันทร์แสนตอ พ.ศ. 2547-2549
27 นายบรรจง พลฤทธิ์ พ.ศ. 2549-2552
28 นายสุรพงษ์ ญาณสาร พ.ศ. 2552-2554 (รักษาการ)
29 นายวิษณุ ไชยแก้วเมร์ พ.ศ. 2554-2557
30.นายบุญเสริญ สุริยา พ.ศ.2557-ปัจจุบีน

โรงเรียนมีการจัดนักเรียนเป็นคณะปกครอง ดังนี้

██ คณะเทอดจรรยา สีประจำคณะ สีเหลือง
██ คณะสามัคคี สีประจำคณะ สีแดง
██ คณะศรีวัฒนา สีประจำคณะ สีเขียว
██ คณะการุณรักษ์ สีประจำคณะ สีม่วง
██ คณะภักดิ์พิรีย์ สีประจำคณะ สีฟ้า
██ คณะไมตรีจิต สีประจำคณะ สีขาว (ยกเลิก)
██ คณะมิตรภาพ (ยกเลิก)
██ คณะบำราบภัย (ยกเลิก)


แผนการเรียนพิเศษของโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย

โครงการโรงเรียนนำร่องมาตรฐานสากล Student Hub
โครงการ English Program
โครงการหลักสูตรนานาชาติ (International Program)
โครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์
โครงการส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (โครงการ พสวท.) ประจำภาคเหนือ
โครงการส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีภาคสมทบ (โครงการ พสวท.สมทบ)
โครงการส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษด้านคณิตศาสตร์
โครงการส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษด้านภาษาอังกฤษ
โครงการส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษด้านภาษาไทย

บุคคลที่มีชื่อเสียงที่สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย

-ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร - นายกรัฐมนตรีคนที่ 28 ของประเทศไทย (นายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของไทย) เลขประจำตัว 19582 รุ่น "บัวเกี๋ยง" ศิษย์เก่าดีเด่นยุพราช ปี พ.ศ. 2548
-บุญเท่ง ทองสวัสดิ์ - อดีต รัฐมนตรี รองนายกรัฐมนตรี และ ประธานสภาผู้แทนราษฏร (9 พฤษภาคม 2522 - 19 มีนาคม 2526)
-จอมพลประภาส จารุเสถียร - อดีต รองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ผู้บัญชาการทหารบก อธิบดีกรมตำรวจ และ อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
-ไกรสร ตันติพงศ์ - อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม เลขประจำตัว 2745 รุ่น "ศรีบุญเรือง”
-ปรีดา พัฒนถาบุตร - อดีตรัฐมนตรีว่าการทบวงมหาวิทยาลัย และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่
-เลิศ ชินวัตร - อดีตสมาชิกสภาจังหวัดเชียงใหม่ และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่ (บิดา นายกรัฐมนตรี นางสาว ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร และ พ.ต.ท. ดร. ทักษิณ ชินวัตร)
-พลอากาศเอก ณพฤษภ์ มัณฑะจิตร - อดีตผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารอากาศ และ อดีตสมาชิกวุฒิสภา (2 มี.ค. 2551 - 18 ม.ค. 2554)
-อินทร์จันทร์ บุราพันธ์ - รองราชเลขาธิการ ศิษย์เก่าดีเด่นยุพราช-วิทยาลัยภาครัฐ ปี พ.ศ. 2551
-พล.ต.ต.พีรพันธุ์ เปรมภูติ - อดีตเลขาธิการสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน และ อดีตปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี
-ศรศักดิ์ แสนสมบัติ - รองปลัดกระทรวงคมนาคม และศิษย์เก่าดีเด่นยุพราช ปี พ.ศ. 2554
-ทินกร นำบุญจิตต์ - รองปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
-จตุพร บุรุษพัฒน์ - อธิบดีกรมทรัพยากรน้ำ
-สวัสดิ์ ศรีสุวรรณดี - อดีตผู้ตรวจราชการกระทรวงมหาดไทย อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ, ตาก และประธานชมรมผู้ประณีประนอมประจำศาลจังหวัดเชียงใหม่ ศิษย์เก่าดีเด่นยุพราช
-กฤษดาภรณ์ เสียมภักดี - อดีตรองผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน, เชียงใหม่ และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่
-ชูชาติ กีฬาแปง - ผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา ศิษย์เก่าดีเด่นยุพราช ปี พ.ศ. 2550
-ท่านผู้หญิง จีรนันท์ วงษ์มงคล - อัครรราชทูตที่ปรึกษา (ฝ่ายการพาณิชย์) ประจำสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงพนมเปญ ราชอาณาจักรกัมพูชา
-สมศักดิ์ ตาไชย เลขาธิการคณะกรรมการส่งเสริมสวัสดิการและสวัสดิภาพครูและบุคลากรทางการศึกษา (สกสค.)
-ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ประเสริฐ ณ นคร - อดีตนายกราชบัณฑิตยสถาน และนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติปี พ.ศ. 2531
ศาสตราจารย์ สุกิจ นิมมานเหมินท์ - เลขาธิการจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (2481) รักษาการคณบดีคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (2483) สมาชิกพฤฒสภา (2489) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (2491-2492) เอกอัครราชทูตไทยประจำประเทศอินเดีย (2502) เอกอัครราชทูตไทยประจำประเทศสหรัฐอเมริกา (2506) สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (2515) นายกสภามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (2515-2517) รองนายกรัฐมนตรี (2516-2519) และราชบัณฑิต ได้รับพระราชทานเข็มดุษฏีมาลา ศิลปวิทยา
-ศาสตราจารย์ ดร.วิภาต บุญศรี วังซ้าย - อดีตอธิการบดี สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดแพร่
-ศาสตราจารย์ ดร. สุวรรณ เกษตรสุวรรณ
-ไพบูลย์ มุสิกโปดก - ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ภาพถ่ายศิลปะ ประจำปี พ.ศ. 2547
-รศ. ทพ. ทองนารถ คำใจ - คณบดีคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
-รศ. ดร. สัมพันธ์ สิงหราชวราพันธ์ - คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
-รศ.อาคม กาญจนประโชติ - รองอธิการบดีฝ่ายกิจการพิเศษ มหาวิทยาลัยแม่โจ้
-รศ.ดร.เดชา สังขวรรณ - คณบดีคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
-นารากร ติยายน - ผู้ประกาศข่าวประจำสถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 และ พิธีกรข่าว รายการ ประเด็นเด็ด 7 สี
-พิมลวรรณ หุ่นทองคำ - ผู้ประกาศข่าวประจำสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3
-ศิริกุล อัตถปัญญาพล - ผู้ประกาศข่าวประจำสถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7
-พิมพิมล ปัญญานะ - ผู้ประกาศข่าวประจำสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
-อชิตะ ธนาศาสตนันท์ - อิม
-มุขพล จันทรวงศ์ - (นักร้องนำ, กีตาร์วง Bogie Dodge,Producer ค่าย KAMIKAZE,Executive Music Director ค่าย RS)
-ภูวฤทธิ์ พุ่มพวง - นักแสดงนำเรื่องโอเคเบตง
-แก้วมณี วัฒนวรากุล - หงษ์ Miss U-Tip Freshy Idol 2009 และนักแสดง
-พูลภัทร อัตถปัญญาพล - พล นักแสดงสถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7
-อุเทน พรหมมินทร์ (เท่ห์) - นักร้อง นักแสดง และดีเจ
-พัฒน์ชัย ภักดีสู่สุข - ปั๊บ potato
-ศักยวัชร์ วงศ์รัตนกมล - ป๊อป วง Jo&Pop
-วันธงชัย อินทรวัตร - ต้อล (ต้น) เอเอฟ4
-สมฤทัย พรหมจรรย์ - พริ้ง (พิ้ง) เอเอฟ5
-ปภาวริญจน์ เมี่ยงหอม- เอิงเอย (เอิง)เอเอฟ8
-วีเจ แชมป์ โอไอซี
-ณพธนพล ธิพึง- ต้าร์ พิธีกร ผู้ประกาศช่อง 3
-แก้วมณี วัฒนวรากุล-หงส์ Miss U-tip ปี 2009,นักแสดงค่ายกันตนา
-บุญเสริม สาตราภัย - ผู้บันทึกภาพประวัติศาสตร์สำคัญของล้านนา มากมาย
-กฤชภร หอมบุญญาศักดิ์ - นางสาวไทยประจำปี พ.ศ. 2553
-''มดส้ม'' ณัฐวรรณธร ไทยเจริญ รองอันดับ 2 มิสทีน ไทยแลนด์ 2008 และเยาวชนดีเด่นแห่งชาติ
-อิ๊บ-ภารุจีร์ เข็มสวัสดิ์ ผลงาน ละครเรื่อง พินัยกรรม ,พ่อไก่แจ้แม่ทูนหัว วันฟ้าเปลี่ยนสี คมรัก คมเสน่หา ภาพยนตร์รักหลอนลึก เรื่อง "เมมโมรี่...รักหลอน" ของค่ายเอ.จี.เอ็นเตอร์เทนเม้นท์

อ่านเพิ่มเติม : http://th.wikipedia.org/wiki/โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย